Lạm phát thực sự là gì? Tại sao thị trường sợ lạm phát?

Lạm phát là một thuật ngữ đang thống trị các mặt tin tức và với tư cách là một nhà đầu tư, điều quan trọng là phải hiểu thuật ngữ này được sử dụng như thế nào và ý nghĩa của nó đối với danh mục đầu tư của bạn. Sau những tin tức rằng lạm phát ngày càng khó đánh bại và báo cáo về các vấn đề trong chuỗi cung ứng từ ngày càng nhiều công ty, chủ đề này đang nóng hơn bao giờ hết.

Trong bài viết này, chúng ta sẽ xem xét chính xác nó là gì và nó ảnh hưởng như thế nào (và tại sao) đến biến động thị trường.

Thuật ngữ lạm phát được sử dụng rộng rãi như thể nó có một ý nghĩa được hiểu và chấp nhận rộng rãi, nhưng ý nghĩa của nó cũng đa dạng như từ "tình yêu", thật nực cười đúng không. Một phiên bản của thuật ngữ "lạm phát" dùng để chỉ khi tổng cầu vượt quá cung trong nền kinh tế. Điều này còn được các nhà kinh tế gọi là “khoảng cách sản lượng”. Khi điều này xảy ra, giá tăng. Ngược lại, khi tổng cung nhiều hơn cầu thì giá sẽ giảm. Hãy nhớ rằng sự tăng trưởng của nguồn cung hàng hóa và dịch vụ trong nền kinh tế là một hàm số của sự tăng trưởng của lực lượng lao động và năng suất.



Nhưng còn tất cả việc “in tiền” mà chúng ta vẫn nghe nói đến, với các động thái định lượng (thắt chặt hoặc nới lỏng) của Cục Dự trữ Liên bang thì sao? Đó không phải là nguyên nhân gây ra lạm phát sao? Điều này đề cập đến khẳng định khá nổi tiếng của nhà kinh tế học Milton Friedman rằng lạm phát “luôn luôn và ở mọi nơi là một hiện tượng tiền tệ”.

Để hiểu điều này có nghĩa là gì, hãy hình dung một nền kinh tế đảo chỉ có 100 tờ 1 USD. Một anh chàng tinh nghịch tên Ben từ một hòn đảo lân cận bay qua hòn đảo này và đánh rơi thêm 20 tờ 1 đô la vào một buổi tối. Số lượng hàng hóa và dịch vụ của hòn đảo không thay đổi, nhưng bây giờ với thêm 20% đô la có sẵn, giá cả mọi thứ có thể sẽ tăng lên.

Nhưng khoan, có một điểm không rõ ràng ở đây.

Ví dụ, bạn nghĩ điều gì sẽ xảy ra nếu 20 tờ 1 đô la đó rơi vào tay của Sally và cô ấy quyết định giấu chúng trong nệm của mình? Mặc dù về mặt kỹ thuật, nguồn cung tiền đã tăng lên, nhưng sự giảm “vận tốc” của tiền sẽ phản ánh hoàn toàn sự gia tăng của lượng tiền sẵn có. Đây là lý do tại sao, mặc dù nguồn cung tiền tăng đáng kinh ngạc kể từ cuộc Đại khủng hoảng tài chính, chúng ta vẫn không gặp phải mức lạm phát mạnh mẽ nào trước đại dịch. Vận tốc của tiền đã giảm kể từ năm 1997 và đạt mức thấp nhất mọi thời đại vào tháng 3 năm 2020.




Có một số biến thể khác của lạm phát nhưng đây là hai phiên bản chính. Vấn đề là, việc cố gắng thuyết phục một nhà kinh tế theo trường phái tư tưởng đầu tiên rằng lạm phát là một hiện tượng tiền tệ sẽ không bao giờ có tác dụng nên đừng bận tâm.

Điều này đưa chúng ta đến với thị trường chứng khoán. Tại sao giá cổ phiếu lại phản ứng tiêu cực trước những dấu hiệu lạm phát có thể nóng lên? Cổ phiếu không hài lòng về áp lực lạm phát gia tăng vì nhiều lý do. Khi thị trường đang hướng tới mức cao nhất mọi thời đại, sự đánh đổi giữa rủi ro và lợi nhuận trên thị trường chứng khoán sẽ nghiêng nhiều hơn về giảm thay vị tăng. Những hệ quả của lạm phát cao hơn sẽ là:

• Lạm phát cao hơn có nghĩa là chi phí đầu vào tăng (chi phí tạo ra sản phẩm hoặc dịch vụ; nguyên vật liệu hoặc lao động) có thể không được bù đắp bằng giá cao hơn.
• Lạm phát cao hơn có thể gây áp lực buộc Cục Dự trữ Liên bang phải thu hẹp lại các chính sách tiền tệ nới lỏng; thị trường chứng khoán không ủng hộ ý tưởng này vì các chính sách tiền tệ lỏng lẻo thường khiến thị trường lạc quan và thúc đẩy nó lên các mức cao mới.
• Lạm phát cao hơn đẩy lãi suất trái phiếu tăng lên, đồng nghĩa với chi phí đi vay cao hơn. Và khi một chủ thể có mức nợ lớn, trong môi trường lãi suất cao, đó thực sự là một vẫn đề lớn.
• Các công ty có tốc độ tăng trưởng cao, chẳng hạn như nhiều công ty trong lĩnh vực công nghệ, sẽ bị ảnh hưởng nặng nề hơn khi lãi suất tăng vì lãi suất cao hơn sẽ làm giảm giá trị hiện tại của thu nhập trong tương lai.

Đến đây hy vọng rằng chúng ta đã có cái nhìn cụ thể hơn về nhân tố lạm phát, loại dữ liệu mà đang được thị trường đặc biệt quan tâm mỗi khi nó được công bố.